Τα δικαιώματα επί της πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή ενιαία αγορά.

Τα δικαιώματα επί της πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή ενιαία αγορά.

Η τροποποίηση του άρθρου 13 της Κοινοτικής Οδηγίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή ενιαία αγορά (EU Directive on Copyright in the Digital Single Market) θα αλλάξει για πάντα το Διαδίκτυο καθώς στοχεύει να τερματίσει την ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή υλικού που προσβάλλει τα πνευματικά δικαιώματα του δημιουργού σε ιστοτόπους και μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Συγκεκριμένα, η νέα μορφή του άρθρου εναποθέτει σε ιστότοπους όπως το Youtube και πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το Instagram και το Twitter την ευθύνη διαφύλαξης των πνευματικών δικαιωμάτων δημιουργών καθώς θα πρέπει να εξασφαλίζουν την αποτροπή του παράνομου διαμοιρασμού τους από τους χρήστες τους.

Μέχρι σήμερα, οι κάτοχοι των πνευματικών δικαιωμάτων - συνήθως οι εταιρείες που παράγουν ήχο, βίντεο ή γραπτό περιεχόμενο – είχαν την απόλυτη ευθύνη διαφύλαξης των εν λόγω δικαιωμάτων. Σήμερα πλέον η ευθύνη μεταφέρεται στις μεγάλες πλατφόρμες και ιστοτόπους.

Οι Σημαντικότερες διατάξεις της Οδηγίας: 

Άρθρο 1

Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

1. Η παρούσα οδηγία θεσπίζει κανόνες που αποσκοπούν στην περαιτέρω εναρμόνιση του εφαρμοστέου δικαίου της Ένωσης σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς, ενώ λαμβάνει ιδιαίτερα υπόψη τις ψηφιακές και τις διασυνοριακές χρήσεις του προστατευόμενου περιεχομένου. Θεσπίζει επίσης κανόνες σχετικά με εξαιρέσεις και περιορισμούς στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα, τη διευκόλυνση της χορήγησης αδειών, καθώς και κανόνες που αποσκοπούν στη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς για την εκμετάλλευση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας.

2. Με εξαίρεση τις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 24, η παρούσα οδηγία ουδόλως θίγει τις διατάξεις που προβλέπονται ήδη στις ισχύουσες οδηγίες στον συγκεκριμένο τομέα, ιδίως δε τις οδηγίες 96/9/ΕΚ, 2000/31/ΕΚ, 2001/29/ΕΚ, 2006/115/ΕΚ, 2009/24/ΕΚ, 2012/28/ΕΕ και 2014/26/ΕΕ.

Άρθρο 3

Εξόρυξη κειμένων και δεδομένων για σκοπούς επιστημονικής έρευνας

1.   Τα κράτη μέλη προβλέπουν εξαίρεση στα δικαιώματα που προβλέπονται στο άρθρο 5 στοιχείο α) και στο άρθρο 7 παράγραφος 1 της οδηγίας 96/9/ΕΚ, στο άρθρο 2 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ, και στο άρθρο 15 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας σχετικά με τις αναπαραγωγές και τις εξαγωγές που πραγματοποιούνται από ερευνητικούς οργανισμούς και ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς, με σκοπό τη διεξαγωγή, για τους σκοπούς της επιστημονικής έρευνας, της εξόρυξης κειμένων και δεδομένων από έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας υλικό στα οποία έχουν νόμιμη πρόσβαση.

2.   Αντίγραφα έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας που δημιουργούνται σύμφωνα με την παράγραφο 1 αποθηκεύονται με κατάλληλο επίπεδο ασφάλειας και μπορούν να φυλάσσονται για σκοπούς επιστημονικής έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της επαλήθευσης των αποτελεσμάτων της έρευνας.

3.   Οι δικαιούχοι επιτρέπεται να εφαρμόζουν μέτρα με σκοπό την εξασφάλιση της ασφάλειας και της ακεραιότητας των δικτύων και των βάσεων δεδομένων όπου φιλοξενούνται τα έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας. Τα εν λόγω μέτρα δεν υπερβαίνουν το μέτρο που είναι αναγκαίο για την επίτευξη του στόχου αυτού.

4.   Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τους δικαιούχους, τους ερευνητικούς οργανισμούς και τα ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς να καθορίσουν κοινά αποδεκτές βέλτιστες πρακτικές σχετικά με την εφαρμογή της υποχρέωσης και των μέτρων που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 αντίστοιχα.

Άρθρο 4

Εξαίρεση ή περιορισμός όσον αφορά την εξόρυξη κειμένων και δεδομένων

1.   Τα κράτη μέλη προβλέπουν εξαίρεση ή περιορισμό στα δικαιώματα που προβλέπονται στο άρθρο 5 στοιχείο α) και στο άρθρο 7 παράγραφος 1 της οδηγίας 96/9/ΕΚ, στο άρθρο 2 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ, στο άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχεία α) και β) της οδηγίας 2009/24/ΕΚ και στο άρθρο 15 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας για αναπαραγωγές και εξαγωγές νομίμως προσβάσιμων έργων και άλλου υλικού για τους σκοπούς της εξόρυξης κειμένων και δεδομένων.

2.   Αναπαραγωγές και εξαγωγές που πραγματοποιούνται σύμφωνα με την παράγραφο 1 μπορεί να διατηρούνται για όσο διάστημα είναι αναγκαίο για τους σκοπούς της εξόρυξης κειμένων και δεδομένων.

3.   Η εξαίρεση ή ο περιορισμός που προβλέπεται στην παράγραφο 1 εφαρμόζεται υπό την προϋπόθεση ότι η χρήση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας που αναφέρεται σε αυτήν την παράγραφο δεν έχει ρητά περιοριστεί από τους δικαιούχους των δικαιωμάτων τους με κατάλληλο τρόπο, όπως με μηχαναναγνώσιμα μέσα για την περίπτωση περιεχομένου που έχει καταστεί διαθέσιμο κοινό επιγραμμικά.

4.   Το παρόν άρθρο δεν θίγει την εφαρμογή του άρθρου 3 της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 5

Χρήση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας σε ψηφιακές και διασυνοριακές διδακτικές δραστηριότητες

1.   Τα κράτη μέλη προβλέπουν εξαίρεση ή περιορισμό στα δικαιώματα που προβλέπονται στα άρθρα 5 στοιχεία α), β), δ) και ε) και 7 παράγραφος 1 της οδηγίας 96/9/ΕΚ, στα άρθρα 2 και 3 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ, στο άρθρο 4 παράγραφος 1 της οδηγίας 2009/24/ΕΚ και στο άρθρο 15 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας προκειμένου να επιτραπεί η ψηφιακή χρήση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας χάριν μόνο παραδείγματος κατά τη διδασκαλία, στον βαθμό που δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο μη εμπορικό σκοπό, εφόσον η εν λόγω χρήση:

α) πραγματοποιείται υπό την ευθύνη εκπαιδευτικού ιδρύματος, στις εγκαταστάσεις του ή σε άλλους χώρους. ή μέσω ασφαλούς ηλεκτρονικού περιβάλλοντος στο οποίο έχουν πρόσβαση μόνο οι μαθητές ή οι φοιτητές και το εκπαιδευτικό προσωπικό του εκπαιδευτικού ιδρύματος

και

β) συνοδεύεται από αναφορά της πηγής, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος του δημιουργού, εκτός εάν διαπιστωθεί ότι αυτό είναι αδύνατο.

2.   Με την επιφύλαξη του άρθρου 7 παράγραφος 1, τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι η εξαίρεση ή ο περιορισμός που θεσπίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 1 δεν εφαρμόζεται ή δεν εφαρμόζεται σε σχέση με ορισμένες χρήσεις ή είδη έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας, όπως υλικό που προορίζεται κατά κύριο λόγο για την αγορά της εκπαίδευσης ή παρτιτούρες, στον βαθμό που είναι εύκολα διαθέσιμες στην αγορά κατάλληλες άδειες που επιτρέπουν τις πράξεις που περιγράφονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου και ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Τα κράτη μέλη που αποφασίζουν να κάνουν χρήση της διάταξης του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι υφίσταται ενδεδειγμένη διαθεσιμότητα και προβολή των αδειών που επιτρέπουν τις πράξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου για τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

3.   Η χρήση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας χάριν μόνο παραδείγματος κατά τη διδασκαλία μέσω ασφαλών ηλεκτρονικών περιβαλλόντων, η οποία λαμβάνει χώρα σύμφωνα με τις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας που θεσπίζονται σύμφωνα με το παρόν άρθρο, θεωρείται ότι πραγματοποιείται αποκλειστικά στο κράτος μέλος εγκατάστασης του εκπαιδευτικού ιδρύματος.

4.   Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν δίκαιη αποζημίωση για τους δικαιούχους για τη χρήση των έργων τους ή άλλων αντικειμένων προστασίας σύμφωνα με την παράγραφο 1.

Άρθρο 12

Χορήγηση συλλογικών αδειών με διευρυμένη ισχύ

1. Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν, όσον αφορά τη χρήση που λαμβάνει χώρα εντός της επικράτειάς τους και με την επιφύλαξη των διασφαλίσεων που προβλέπονται στο παρόν άρθρο, ότι όταν ένας οργανισμός συλλογικής διαχείρισης, ο οποίος υπόκειται στους εθνικούς κανόνες εφαρμογής της οδηγίας 2014/26/ΕΕ, σύμφωνα με τις συμβάσεις ανάθεσης με τους δικαιούχους, συνάπτει συμφωνία για τη χορήγηση άδειας για την εκμετάλλευση έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας,

α)

η εφαρμογή της συμφωνίας αυτής μπορεί να επεκταθεί στα δικαιώματα των δικαιούχων που δεν έχουν εξουσιοδοτήσει τον εν λόγω οργανισμό συλλογικής διαχείρισης να τους εκπροσωπεί μέσω εκχώρησης, άδειας ή οποιασδήποτε άλλης συμβατικής συμφωνίας· ή,

β)

όσον αφορά την εν λόγω συμφωνία, ο οργανισμός εκπροσωπεί ή τεκμαίρεται ότι εκπροσωπεί δικαιούχους οι οποίοι δεν έχουν εξουσιοδοτήσει τον οργανισμό αναλόγως.

2. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι ο μηχανισμός χορήγησης αδειών που αναφέρεται στην παράγραφο 1 εφαρμόζεται μόνο εντός σαφώς καθορισμένων πεδίων χρήσης, όταν η λήψη αδειών από δικαιούχους σε μεμονωμένη βάση είναι κατά κανόνα επαχθής και μη πρακτική σε βαθμό που καθιστά απίθανη την απαιτούμενη πράξη για τη χορήγηση άδειας, λόγω της φύσης της χρήσης ή των ειδών των έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας τις οποίες αφορούν και διασφαλίζουν ότι ο εν λόγω μηχανισμός χορήγησης άδειας διασφαλίζει τα νόμιμα συμφέροντα των δικαιούχων.

3. Για τους σκοπούς της παραγράφου 1, τα κράτη μέλη παρέχουν τις ακόλουθες διασφαλίσεις:

α) ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης είναι, βάσει της ανάθεσης σε αυτόν, επαρκώς αντιπροσωπευτικός των δικαιούχων στο σχετικό είδος έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας και των δικαιωμάτων που αφορά η άδεια στο σχετικό κράτος μέλος·

β) εξασφαλίζεται ίση μεταχείριση σε όλους τους δικαιούχους, μεταξύ άλλων σε σχέση με τους όρους της άδειας·

γ) οι δικαιούχοι που δεν έχουν εξουσιοδοτήσει τον οργανισμό που χορηγεί την άδεια χρήσης μπορούν ανά πάσα στιγμή εύκολα και αποτελεσματικά να αποκλείσουν τα έργα τους ή άλλα αντικείμενα προστασίας από τον μηχανισμό χορήγησης άδειας που θεσπίζεται σύμφωνα με το παρόν άρθρο· και

δ) λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα δημοσιότητας για να ενημερωθούν οι δικαιούχοι όσον αφορά την ικανότητα των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης να χορηγούν άδειες χρήσης έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας και σχετικά με τη χορήγηση άδειας που λαμβάνει χώρα σύμφωνα με το παρόν άρθρο, και σχετικά με τις επιλογές που τίθενται στη διάθεση των δικαιούχων όπως αναφέρονται στο στοιχείο γ) ξεκινώντας από μια εύλογη περίοδο πριν από την οποία γίνεται χρήση των έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας δυνάμει της άδειας. Τα μέτρα δημοσιότητας θα πρέπει να είναι αποτελεσματικά χωρίς να απαιτείται η ενημέρωση του κάθε δικαιούχου μεμονωμένα.

4. Το παρόν άρθρο δεν επηρεάζει την εφαρμογή μηχανισμών χορήγησης συλλογικών αδειών με διευρυμένη ισχύ σύμφωνα με άλλες διατάξεις του δικαίου της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων που επιτρέπουν εξαιρέσεις ή περιορισμούς.

Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται στην υποχρεωτική συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων.

Το άρθρο 7 της οδηγίας 2014/26/ΕΕ εφαρμόζεται στον μηχανισμό χορήγησης άδειας που προβλέπεται στο παρόν άρθρο.

5. Όταν ένα κράτος μέλος προβλέπει στο εθνικό του δίκαιο μηχανισμό χορήγησης αδειών σύμφωνα με το παρόν άρθρο, το εν λόγω κράτος μέλος ενημερώνει την Επιτροπή σχετικά με το πεδίο εφαρμογής των αντίστοιχων εθνικών διατάξεων, σχετικά με τους σκοπούς και τους τύπους αδειών που μπορούν να θεσπιστούν δυνάμει των εν λόγω διατάξεων, σχετικά με τα στοιχεία επικοινωνίας των οργανισμών που χορηγούν άδειες σύμφωνα με αυτόν τον μηχανισμό χορήγησης άδειας, καθώς και σχετικά με τα μέσα με τα οποία μπορούν να ληφθούν πληροφορίες σχετικά με τη χορήγηση άδειας και με τις επιλογές που τίθενται στη διάθεση των δικαιούχων όπως αναφέρονται στην παράγραφο 3 στοιχείο γ). Η Επιτροπή δημοσιεύει τις εν λόγω πληροφορίες.

6. Με βάση τις πληροφορίες που λαμβάνονται σύμφωνα με την παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου και με τις συζητήσεις στο πλαίσιο της επιτροπής επαφών που αναφέρεται στο άρθρο 12 παράγραφος 3 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ, η Επιτροπή υποβάλλει, έως τις 10 Απριλίου 2021, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, έκθεση σχετικά με τη χρήση στην Ένωση των μηχανισμών χορήγησης αδειών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, τις επιπτώσεις τους στη χορήγηση αδειών και τους δικαιούχους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιούχων που δεν είναι μέλη του οργανισμού που χορηγεί τις άδειες ή που είναι υπήκοοι άλλου κράτους μέλους ή διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος, την αποτελεσματικότητά τους για τη διευκόλυνση της διάδοσης πολιτιστικού περιεχομένου, καθώς και τον αντίκτυπό τους στην εσωτερική αγορά, συμπεριλαμβανομένης της διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών και του ανταγωνισμού. Η εν λόγω έκθεση συνοδεύεται, κατά περίπτωση, από νομοθετική πρόταση η οποία αφορά, μεταξύ άλλων τις διασυνοριακές επιπτώσεις αυτών των εθνικών μηχανισμών.

Άρθρο 13

Μηχανισμός διαπραγμάτευσης

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι τα μέρη που αντιμετωπίζουν δυσκολίες σχετικά με τη χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης δικαιωμάτων όταν επιδιώκουν να συνάψουν συμφωνία με σκοπό τη διάθεση οπτικοακουστικών έργων σε υπηρεσίες διάθεσης βίντεο κατά παραγγελία μπορούν να στηρίζονται στη συνδρομή ενός αμερόληπτου οργάνου ή διαμεσολαβητών. Το αμερόληπτο όργανο που ιδρύεται ή ορίζεται από το κράτος μέλος για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου και οι διαμεσολαβητές, παρέχουν συνδρομή στα μέρη στις διαπραγματεύσεις τους και τα βοηθά να επιτύχουν συμφωνίες, μεταξύ άλλων, όπου κρίνεται σκόπιμο, με την υποβολή προτάσεων στα μέρη.

Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή το όργανο ή τους διαμεσολαβητές που αναφέρονται στην πρώτη παράγραφο το αργότερο στις 7 Ιουνίου 2021. Στις περιπτώσεις στις οποίες τα κράτη μέλη έχουν επιλέξει να αξιοποιήσουν τη διαμεσολάβηση, η κοινοποίηση στην Επιτροπή περιλαμβάνει τουλάχιστον, όταν είναι διαθέσιμη, την πηγή στην οποία μπορούν να εντοπιστούν οι σχετικές πληροφορίες για τους επιφορτισμένους διαμεσολαβητές.

Άρθρο 15

Προστασία των εκδόσεων τύπου σχετικά με επιγραμμικές χρήσεις

1. Τα κράτη μέλη παρέχουν στους εκδότες τύπου που είναι εγκατεστημένοι σε κράτος μέλος τα δικαιώματα που προβλέπονται στο άρθρο 2 και στο άρθρο 3 παράγραφος 2 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ για την επιγραμμική χρήση των εκδόσεών τους από παρόχους υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας.

Τα δικαιώματα που προβλέπονται στο πρώτο εδάφιο δεν έχουν εφαρμογή σε ιδιωτικές ή μη εμπορικές χρήσεις εκδόσεων τύπου από μεμονωμένους χρήστες.

Η προστασία που χορηγείται βάσει του πρώτου εδαφίου δεν έχει εφαρμογή σε πράξεις τοποθέτησης υπερσυνδέσμων.

Τα δικαιώματα που προβλέπονται στο πρώτο εδάφιο δεν έχουν εφαρμογή στις χρήσεις μεμονωμένων λέξεων ή πολύ σύντομων αποσπασμάτων εκδόσεων τύπου.

2. Τα δικαιώματα που προβλέπονται στην παράγραφο 1 ουδόλως θίγουν κατ' ουδένα τρόπο τα δικαιώματα που παρέχονται σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης σε δημιουργούς και άλλους δικαιούχους, σε σχέση με έργα και άλλα αντικείμενα προστασίας που ενσωματώνονται σε μια έκδοση τύπου. Τα δικαιώματα που προβλέπονται στην παράγραφο 1 δεν αντιτάσσονται στους δημιουργούς και τους άλλους δικαιούχους και, ειδικότερα, δεν τους στερούν το δικαίωμα να εκμεταλλεύονται τα έργα τους και άλλα αντικείμενα προστασίας ανεξάρτητα από την έκδοση τύπου στην οποία περιέχονται.

Όταν ένα έργο ή άλλο αντικείμενο προστασίας περιλαμβάνεται σε έκδοση τύπου βάσει μη αποκλειστικής άδειας, δεν γίνεται επίκληση των δικαιωμάτων που προβλέπονται στην παράγραφο 1 προκειμένου να απαγορευτεί η χρήση από άλλους εξουσιοδοτημένους χρήστες. Δεν γίνεται επίκληση των δικαιωμάτων που προβλέπονται στην παράγραφο 1 προκειμένου να απαγορευτεί η χρήση έργων ή άλλων αντικειμένων των οποίων η προστασία έχει λήξει.

3. Τα άρθρα 5 έως 8 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ, η οδηγία 2012/28/ΕΕ και η οδηγία (ΕΕ) 2017/1564 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (19) εφαρμόζονται κατ' αναλογία στα δικαιώματα που προβλέπονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου.

4. Τα δικαιώματα που προβλέπονται στην παράγραφο 1 λήγουν δύο έτη μετά τη δημοσίευση της έκδοσης τύπου. Η περίοδος αυτή υπολογίζεται από την 1η Ιανουαρίου του έτους που έπεται της ημερομηνίας δημοσίευσης της εν λόγω έκδοσης τύπου.

Η παράγραφος 1 δεν εφαρμόζεται στις εκδόσεις Τύπου που δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά πριν από την 6η Ιουνίου 2019.

5. Τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι οι δημιουργοί έργων που έχουν ενσωματωθεί σε έκδοση τύπου λαμβάνουν κατάλληλο μερίδιο των εσόδων που αποκομίζουν οι εκδότες τύπου για τη χρήση των εκδόσεων Τύπου τους από παρόχους υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας.

Άρθρο 17

Χρήση προστατευόμενου περιεχομένου από παρόχους επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου

1. Τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι οι πάροχοι επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου εκτελούν μια πράξη παρουσίασης στο κοινό ή πράξη διάθεσης στο κοινό για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας όταν παρέχουν πρόσβαση στο κοινό σε προστατευόμενα έργα πνευματικής ιδιοκτησίας ή άλλα αντικείμενα προστασίας που αναφορτώνονται από τους χρήστες τους.

Ως εκ τούτου, ένας πάροχος επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου πρέπει να λαμβάνει άδεια από τους δικαιούχους που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφοι 1 και 2 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ, για παράδειγμα μέσω της σύναψης συμφωνίας για χορήγηση άδειας, προκειμένου να παρουσιάσει ή να καταστήσει διαθέσιμα στο κοινό έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας.

2. Τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι, όταν ένας πάροχος επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου έχει λάβει άδεια, μεταξύ άλλων μέσω συμφωνίας για χορήγηση άδειας η εν λόγω άδεια καλύπτει επίσης πράξεις που διενεργούνται από χρήστες των υπηρεσιών που εμπίπτουν στο άρθρο 3 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ, όταν αυτοί δεν ενεργούν σε εμπορική βάση ή όταν η δραστηριότητά τους δεν αποφέρει σημαντικά έσοδα.

3. Όταν ένας πάροχος επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου εκτελεί πράξη παρουσίασης στο κοινό ή πράξη διάθεσης στο κοινό υπό τους όρους που θεσπίζονται στην παρούσα οδηγία, ο περιορισμός της ευθύνης που ορίζεται στο άρθρο 14 παράγραφος 1 της οδηγίας 2000/31/ΕΚ δεν έχει εφαρμογή στις περιπτώσεις που καλύπτονται από το παρόν άρθρο.

Το πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου δεν επηρεάζει την ενδεχόμενη εφαρμογή του άρθρου 14 παράγραφος 1 της οδηγίας 2000/31/ΕΚ στους εν λόγω παρόχους υπηρεσιών για σκοπούς που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας.

4. Εάν δεν έχει χορηγηθεί άδεια, οι πάροχοι επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου ευθύνονται για μη αδειοδοτημένες πράξεις παρουσίασης στο κοινό, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης στο κοινό, έργων που προστατεύονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και άλλων αντικειμένων προστασίας, εκτός εάν οι πάροχοι υπηρεσιών αποδείξουν ότι:

α) έχουν καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την απόκτηση της άδειας, και

β) έχουν καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια σύμφωνα με τα υψηλά πρότυπα επαγγελματικής ευσυνειδησίας του κλάδου προκειμένου να διαπιστώσουν την έλλειψη διαθεσιμότητας συγκεκριμένων έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας για τα οποία οι δικαιούχοι έχουν παράσχει στους παρόχους υπηρεσιών τις σχετικές και απαραίτητες πληροφορίες. και σε κάθε περίπτωση·

γ) έχουν ενεργήσει με ταχύτητα, με τη λήψη της επαρκώς τεκμηριωμένης ειδοποίησης από τους δικαιούχους, προκειμένου να απενεργοποιήσουν την πρόσβαση σε ή να αποσύρουν από τους ιστοτόπους τους έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας στα οποία αφορά η ειδοποίηση, και έχουν καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποτρέψουν τις μελλοντικές αναφορτώσεις τους σύμφωνα με το στοιχείο β).

5. Προκειμένου να προσδιοριστεί αν ο πάροχος υπηρεσιών έχει συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει της παραγράφου 4 και υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας, θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα στοιχεία:

α) ο τύπος, το κοινό και το μέγεθος της υπηρεσίας και το είδος των έργων ή του άλλων αντικειμένων προστασίας που αναφορτώνονται από τους χρήστες της υπηρεσίας· και

β) η διαθεσιμότητα κατάλληλων και αποτελεσματικών μέσων και το κόστος που υπέχουν για τους παρόχους υπηρεσιών.

6. Τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι, αναφορικά με τους νέους παρόχους επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου, οι υπηρεσίες των οποίων έχουν καταστεί διαθέσιμες στο κοινό στην Ένωση για λιγότερο από τρία έτη και οι οποίοι έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών μικρότερο των 10 εκατομμυρίων EUR υπολογιζόμενο σύμφωνα με τη σύσταση 2003/361/ΕΚ της Επιτροπής (20), οι προϋποθέσεις δυνάμει του καθεστώτος ευθύνης που ορίζεται στην παράγραφο 4 περιορίζονται στη συμμόρφωση με το στοιχείο α) της παραγράφου 4 και στο να ενεργεί άμεσα, με τη λήψη της επαρκώς τεκμηριωμένης ειδοποίησης, προκειμένου να απενεργοποιήσει την πρόσβαση σε ή να αποσύρει τα εν λόγω έργα και άλλα αντικείμενα προστασίας στα οποία αφορά η ειδοποίηση από τους ιστότοπούς τους.

Όταν ο μέσος αριθμός μοναδικών επισκεπτών το μήνα των εν λόγω παρόχων υπηρεσιών υπερβαίνει τα 5 εκατομμύρια, υπολογιζόμενος με βάση το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, οι πάροχοι πρέπει επίσης να αποδεικνύουν ότι έχουν καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποτρέψουν περαιτέρω αναφορτώσεις των έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας στα οποία αφορά η ειδοποίηση και για τα οποία οι δικαιούχοι έχουν υποβάλει σχετικές και απαραίτητες πληροφορίες.

7. Η συνεργασία μεταξύ παρόχων υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου και δικαιούχων δεν οδηγεί στην πρόληψη της διαθεσιμότητας έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας που αναφορτώνονται από χρήστες τα οποία δεν παραβιάζουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας που καλύπτονται από εξαίρεση ή περιορισμό.

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι χρήστες σε κάθε κράτος μέλος είναι σε θέση να βασίζονται σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες υφιστάμενες εξαιρέσεις ή περιορισμούς όταν αναφορτώνουν και καθιστούν διαθέσιμο περιεχόμενο που δημιουργείται από χρήστες σε επιγραμμικές υπηρεσίες ανταλλαγής περιεχομένου:

α) παράθεση αποσπασμάτων, κριτική, σχολιασμό·

β) χρήση για γελοιογραφία, παρωδία ή μίμηση.

8. Η εφαρμογή του παρόντος άρθρου δεν οδηγεί σε γενική υποχρέωση παρακολούθησης.

Τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι οι πάροχοι επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου παρέχουν στους δικαιούχους, κατόπιν αιτήματός τους, επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία των πρακτικών τους όσον αφορά τη συνεργασία που αναφέρεται στην παράγραφο 4 και, όταν συνάπτονται συμφωνίες για χορήγηση αδειών μεταξύ παρόχων υπηρεσιών και δικαιούχων, πληροφορίες σχετικά με τη χρήση του περιεχομένου που καλύπτεται από τις συμφωνίες.

9. Τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι ένας πάροχος επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου θέτει σε εφαρμογή αποτελεσματικό και ταχύ μηχανισμό υποβολής καταγγελιών και επανόρθωσης, ο οποίος είναι διαθέσιμος στους χρήστες της υπηρεσίας σε περίπτωση διαφορών σχετικά με την απενεργοποίηση της πρόσβασης ή την αφαίρεση έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας που έχουν αναφορτωθεί από αυτούς.

Όταν οι δικαιούχοι ζητούν να έχουν πρόσβαση στα συγκεκριμένα έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας τους, η πρόσβαση στα οποία έχει απενεργοποιηθεί ή σε εκείνα τα έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας που έχουν αφαιρεθεί, αιτιολογούν δεόντως τα αιτήματά τους. Οι καταγγελίες που υποβάλλονται δυνάμει του μηχανισμού που προβλέπεται στο πρώτο εδάφιο διεκπεραιώνονται χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και οι αποφάσεις απενεργοποίησης της πρόσβασης ή αφαίρεσης περιεχομένου που αναφορτώνεται υπόκεινται σε ανθρώπινο έλεγχο. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν επίσης ότι καθίστανται διαθέσιμοι μηχανισμοί εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών. Οι εν λόγω μηχανισμοί επιτρέπουν την επίλυση των διαφορών με αμερόληπτο τρόπο και δεν στερούν από τον χρήστη τη νομική προστασία που παρέχεται από το εθνικό δίκαιο, με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων των χρηστών να προσφεύγουν σε αποτελεσματικά ένδικα μέσα προστασίας. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι χρήστες έχουν πρόσβαση σε δικαστήριο ή άλλη σχετική δικαστική αρχή προκειμένου να διαπιστωθεί η χρήση εξαίρεσης ή περιορισμού στους κανόνες για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα.

Η παρούσα οδηγία ουδόλως επηρεάζει τις νόμιμες χρήσεις, όπως χρήσεις βάσει των εξαιρέσεων ή περιορισμών που προβλέπονται από το δίκαιο της Ένωσης, και δεν οδηγεί στον οποιοδήποτε εντοπισμό μεμονωμένων χρηστών ούτε στην επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, παρά μόνο σύμφωνα με την οδηγία 2002/58/ΕΚ και τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679.

Οι πάροχοι επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου ενημερώνουν τους χρήστες τους για τους όρους και τις προϋποθέσεις βάσει των οποίων μπορούν να χρησιμοποιούν έργα και άλλα αντικείμενα προστασίας δυνάμει εξαιρέσεων ή περιορισμών στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα που προβλέπονται στην ενωσιακή νομοθεσία.

10. Από την 6η Ιουνίου 2019, η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, οργανώνει διαλόγους με τα ενδιαφερόμενα μέρη με σκοπό τη συζήτηση βέλτιστων πρακτικών για τη συνεργασία μεταξύ των παρόχων επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου και των δικαιούχων. Η Επιτροπή, σε διαβούλευση με τους παρόχους επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου, τους δικαιούχους, τους οργανισμούς χρηστών και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη και λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των διαλόγων με τα ενδιαφερόμενα μέρη, εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, ιδίως όσον αφορά τη συνεργασία που αναφέρεται στην παράγραφο 4. Κατά τη συζήτηση των βέλτιστων πρακτικών, λαμβάνεται ειδικότερα υπόψη, μεταξύ άλλων, η ανάγκη να εξισορροπηθούν τα θεμελιώδη δικαιώματα με τη χρήση των εξαιρέσεων και των περιορισμών. Για τους σκοπούς του διαλόγου με τα ενδιαφερόμενα μέρη, οι οργανισμοί χρηστών έχουν πρόσβαση σε επαρκείς πληροφορίες από τους παρόχους επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου σχετικά με τη λειτουργία των πρακτικών τους όσον αφορά την παράγραφο 4.

Άρθρο 18

Αρχή της δέουσας και αναλογικής αμοιβής

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι όταν δημιουργοί και ερμηνευτές παρέχουν άδεια ή μεταβιβάζουν τα αποκλειστικά τους δικαιώματα για την εκμετάλλευση των έργων τους ή άλλων αντικειμένων προστασίας, δικαιούνται να λαμβάνουν δέουσα και αναλογική αμοιβή.

2. Κατά την εφαρμογή στο εθνικό δίκαιο της αρχής που αναφέρεται στην παράγραφο 1, τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να χρησιμοποιούν διαφορετικούς μηχανισμούς και να λαμβάνουν υπόψη την αρχή της συμβατικής ελευθερίας και τη δίκαιη ισορροπία μεταξύ δικαιωμάτων και συμφερόντων.

Άρθρο 19

Υποχρέωση διαφάνειας

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές λαμβάνουν τακτικά, τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο, και, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων κάθε τομέα, επικαιροποιημένες, σχετικές και επαρκείς πληροφορίες σχετικά με την εκμετάλλευση και την προώθηση των έργων και των ερμηνειών τους από τα μέρη στα οποία έχουν χορηγήσει άδεια ή έχουν μεταβιβάσει τα δικαιώματά τους ή στους νόμιμους διαδόχους τους, ιδιαίτερα όσον αφορά τους τρόπους εκμετάλλευσης, όλα τα έσοδα που προέκυψαν και την οφειλόμενη αμοιβή.

2. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, όταν για τα δικαιώματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 έχει μεταγενέστερα χορηγηθεί άδεια, οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές ή οι εκπρόσωποί τους λαμβάνουν, κατόπιν αιτήματός τους, πρόσθετες πληροφορίες από υποαδειούχους, στην περίπτωση κατά την οποία ο πρώτος αντισυμβαλλόμενός τους δεν κατέχει όλες τις πληροφορίες που θα ήταν αναγκαίες για τους σκοπούς της παραγράφου 1.

Σε περίπτωση που ζητούνται οι εν λόγω πρόσθετες πληροφορίες, ο πρώτος αντισυμβαλλόμενος των δημιουργών και ερμηνευτών παρέχει πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα των εν λόγω υποαδειούχων.

Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι οποιοδήποτε αίτημα προς τους υποαδειούχους δυνάμει του πρώτου εδαφίου πραγματοποιείται άμεσα ή έμμεσα μέσω του αντισυμβαλλόμενου του δημιουργού ή του ερμηνευτή.

3. Η υποχρέωση της παραγράφου 1 είναι αναλογική και αποτελεσματική ως προς την εξασφάλιση ενός υψηλού επιπέδου διαφάνειας σε κάθε τομέα. Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις στις οποίες η διοικητική επιβάρυνση που προκύπτει από την υποχρέωση της παραγράφου 1 θα ήταν δυσανάλογη ενόψει των εσόδων που προκύπτουν από την εκμετάλλευση του έργου ή της ερμηνείας, η υποχρέωση περιορίζεται στα είδη και στο επίπεδο πληροφοριών που μπορούν εύλογα να αναμένονται σε παρόμοιες περιπτώσεις.

4. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίζουν ότι η υποχρέωση της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου δεν έχει εφαρμογή όταν η συμβολή του δημιουργού ή του ερμηνευτή δεν είναι σημαντική, λαμβανομένου υπόψη του συνολικού έργου ή της ερμηνείας, εκτός αν ο ή η δημιουργός ή ο ή η ερμηνευτής(-τρια) αποδείξει ότι ζητεί τις πληροφορίες για την άσκηση των δικαιωμάτων του ή της βάσει του άρθρου 20 παράγραφος 1 και ζητεί τις πληροφορίες για τον σκοπό αυτό.

5. Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι για συμφωνίες που υπόκεινται ή βασίζονται σε συμφωνίες που προκύπτουν από συλλογικές διαπραγματεύσεις, εφαρμόζονται οι κανόνες διαφάνειας της σχετικής συμφωνίας που προκύπτει από συλλογικές διαπραγματεύσεις, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω κανόνες πληρούν τα κριτήρια που ορίζονται στις παραγράφους 1 έως 4.

6. Όταν έχει εφαρμογή το άρθρο 18 της οδηγίας 2014/26/ΕΕ, η υποχρέωση που ορίζεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου δεν εφαρμόζεται σε σχέση με συμφωνίες που έχουν συναφθεί από τις οντότητες που ορίζονται στο άρθρο 3 στοιχεία α) και β) της εν λόγω οδηγίας ή από άλλες οντότητες που υπάγονται στους εθνικούς κανόνες εφαρμογής της εν λόγω οδηγίας.